Wystawa "Komunia Święta" w szkole w Rudnej - Oficjalna strona Gminy Rudna

Multimedialne Centrum Informacji Szkoły Podstawowej w Rudnej podjęło nowe wyzwanie i przygotowało wyjątkową ekspozycję pt. „I Komunia Święta”. To już 81 wystawa zorganizowana w placówce. Ta powstała przy współpracy z mieszkańcami, którzy odpowiedzieli na prośbę bibliotekarzy i wypożyczyli rodzinne pamiątki, stroje, obrazki oraz fotografie związane z I Komunią Świętą.

Na prezentowanej wystawie można zobaczyć, jak dawniej ubrane były dzieci przystępujące do tego ważnego sakramentu. Przed laty dla wielu wiejskich dzieci ubranie przygotowane na tę okazję było pierwszym odświętnym strojem – początkowo był to ludowy strój regionalny. Z czasem pod wpływem miejskiej mody dla dziewcząt szyto białą sukienkę, natomiast chłopców wyposażano w wizytowe ubranko (białe, granatowe lub kremowe). Strój musiał być wzbogacony o niezbędne akcesoria – świecę komunijną, przypięte do ubranek białe wstążeczki i zielone gałązki, dla dziewczynek wianuszek z białych kwiatów lub mirtowych gałązek, medalik lub krzyżyk, pierwszą książeczkę do nabożeństwa oraz różaniec.

W pierwszych wiekach chrześcijaństwa Sakrament Komunii udzielany był tuż po przyjęciu sakramentu Chrztu Świętego i dotyczył już niemowląt. W XIII wieku zaniechano tych praktyk, odwlekając moment przyjęcia sakramentu do czasu, kiedy dziecko posiądzie „zdolność używania rozumu”. Decyzję kiedy ten czas nastał pozostawiano rodzicom, a cały obrzęd miał charakter indywidualny. Tradycja wspólnego przyjmowania I Komunii Świętej, przez grupę zbliżonych wiekowo dzieci, sięga XVII wieku. Na nasze tereny ten zwyczaj dotarł z początkiem wieku XIX. W Polsce po raz pierwszy grupową komunię zorganizowano dla ok. 40 dzieci dopiero w roku 1842 w Poznaniu a pod koniec XIX wieku pojawił się zwyczaj wykonywania fotografii dzieci w strojach pierwszokomunijnych oraz wręczania obrazów – pamiątek I Komunii Świętej.

Prezentowana ekspozycja ukazuje przemiany, jakie zaszły na przestrzeni lat związane ze strojami, fryzurami, dekoracjami, pamiątkami oraz fotografią pierwszokomunijną. Przedstawia jak ewoluowały one na przestrzeni czasu. Dziś sukienki czy alby są w kolorze białym, kojarzą się z niewinnością i czystością. Kiedyś ubraniem komunijnym były odświętne stroje niedzielne lub ludowe. Rodzice starali się, aby ten dzień był wyjątkowy zarówno w sferze duchowej jak i w wyborze stroju. W końcu XIX wieku i jeszcze przed I wojną światową sukienka dziewczynki przystępującej do Pierwszej Komunii Świętej bardzo przypominała sukienkę ślubną a dodatkiem do sukienki był długi biały welon, względnie wianek, białe pantofelki oraz torebka w formie płaskiego białego woreczka. W okresie międzywojennym dziewczynki z miasta ubierano w białą sukienkę do kolan z paskiem w talii, do tego na głowę zakładano biały welon, który przytrzymywany był sztucznymi bądź prawdziwymi kwiatami, obowiązywały rękawiczki, białe podkolanówki i buciki. Chłopcy mieli garnitury koloru białego, szarego lub ciemnego, spodnie do kolan i podkolanówki w kolorze garnituru. W latach 50 ubranka komunijne często były szyte ze strojów ślubnych rodziców. W latach siedemdziesiątych XX w. często braki w stroju uzupełniane były przez mamy czy babcie robótkami na szydełku lub drutach (np. pelerynki). Lata osiemdziesiąte to znowu ubrania szyte często ze strojów ślubnych rodziców, dlatego sukienki komunijne upodabniały się do sukni ślubnych. Lata 90 to widoczny przepych – falbanki, koronki, bufiaste rękawy i dodatki. Dziewczynki musiały wyglądać jak księżniczki. Obecnie są to zwykle jednakowe, skromne alby oraz wianuszki na głowach dziewczynek.

W zgromadzonych zbiorach posiadamy sukienkę komunijną z 1940 roku przywiezioną z Kresów Wschodnich, sukienkę z 1955 roku, sukienki z lat 70 i 90, garniturek chłopięcy z końca lat 80 oraz współczesną albę. Prezentujemy także stare pamiątki komunijne, obrazki oprawione w ozdobne ramki. Oraz wiele pamiątek w postaci kartek pocztowych z życzeniami. Najstarsze pamiątki z I Komunii Świętej w postaci obrazków w ramkach pochodzą z lat: 1902, 1904, 1907, 1912, 1915, 1916, 1922, 1935, 1938, 1943, 1946, 1953, 1966, 1967, 1969, dla porównania prezentowane są też obrazki współczesne. W naszych zbiorach posiadamy również wiele ciekawych fotografii – pamiątek komunijnych, których tradycja wykonywania została zapoczątkowana w Polsce w końcu XIX wieku. Są to fotografie rodzinne, z rodzicami chrzestnymi oraz samych dzieci, które przedstawione są głównie w ujęciu całopostaciowym, robione w atelier. Często pozują one na tle jakiegoś widoku, przy stoliku nakrytym narzutą, ozdobionym wizerunkiem Matki Boskiej i kwiatami w wazonie, w dłoni trzymając obrazek, lilie lub świece.

Zapraszamy do obejrzenia wystawy w godzinach pracy biblioteki. Wystawa potrwa do końca sierpnia 2023 r.