Sołectwo Miłogoszcz

Sołtys

Krystyna Cieślik

To niewielka wieś, z przepięknymi dolnośląskimi krajobrazami, w której znajdziemy m.in. dobrze zachowaną wiejską kapliczkę. Przez miejscowość, która liczy 69 mieszkańców, można niespiesznie przejechać rowerem, korzystając z żółtego szlaku „Mała pętla po Wzgórzach Dalkowskich” lub przejść pieszym „Szlakiem Dziadoszan” (czerwonym).

HISTORIA

Ulubione miejsce – to określenie często wskazywane jest jako źródło nazwy wsi położonej na drodze z Olszan do Kłębowa. Niektórzy językoznawcy uważają, że pochodzi ona od imienia. Jakby nie było, Mylogoszcz, Melegast, Mulgast, Villa Miłogoscze, Milogosch, Muhlgast i wreszcie Miłogoszcz, przez stulecia była siedzibą szlacheckich rodzin, które z pewnością czuły się tu dobrze.

Po raz pierwszy miejscowość pojawia się w spisie dóbr biskupich z 1245 r. Jej średniowieczne i renesansowe dzieje nie są niestety dobrze udokumentowane. Od połowy XV w. pozostawała własnością lenną lub dziedziczną, m.in. rodów Schilingów, Busewoy’ów, von Uechtritzów i von Hacków. W XVII wieku wieś weszła w skład biskupiej domeny w Przychowej i jako lenno nadana została Andreasowi von Schenkendorf, a następnie rodzinie Hoyer. W 1814 r. biskupie dobra zostały zsekularyzowane i do czasów II wojny światowej majątek przechodził w ręce kolejnych właścicieli, z których część należała już do bogatego mieszczaństwa.

Przez kilka stuleci wieś systematycznie rozwijała się. Stary szlachecki dwór zastąpił pałac otoczony parkiem krajobrazowym, który na początku XX wieku miał powierzchnię aż 3 ha. Park powstał przy wykorzystaniu naturalnego zagajnika, którego drzewostan znacznie wzbogacono. Za pałacem znajdował się ogród użytkowy oddzielony od rezydencji szpalerem drzew. Najstarszym elementem tego kompleksu jest aleja obsadzona stuletnimi grabami.

Wyjątkowym miejscem była dworska winnica, założona i użytkowana w XIX wieku. Położona była na zachodnim zboczu zadrzewionego wzgórza, znajdującego się na południowy wschód od Miłogoszczy. Z drogi prowadzącej do winnicy roztaczał się widok na pałacowy park, a na szczycie wzniesienia znajdował się punkt widokowy obejmujący całą okolicę. Dziś wzgórze obsadzone jest lilakami, a prowadzącą doń droga – szpalerem z dębów, którym towarzyszą krzewy głogu i klony polne.

Pod koniec XIX wieku działalność folwarku poszerzona została o hodowlę rasowego bydła i gospodarstwo mleczarskie. Na początku XX wieku kompleks dworski został przebudowany. Folwark zorientowano w kierunku zachodnim, a dwie jego pierzeje pozostawiono otwarte ku pałacowi i parkowi. Wyburzono młyn i rozbudowano cegielnię, która niestety nie dotrwała do naszych czasów. Zachowała się za to okazała zabudowa gospodarcza zachodniej i południowej części folwarku, w tym dwie obory połączone ozdobną bramą.

Obecna zabudowa wsi pochodzi głównie z początku XX w. Nie istnieje już pałac, dawno zatarła się też kompozycja parku. Zniszczeniu uległ układ wodny – stawy, sadzawki i rowy… O dawnej świetności majątku przypominają jeszcze dostojne dęby, kasztanowce, graby, klony, lipy, świerki i daglezje. Na południe od dawnego pałacu zachował się podjazd w formie skarpy oraz owalny staw na dużej polanie parkowej.